Από τους punks και την Madonna στη Like a Prayer εποχή και από τα ψυχεδελικά t-shirts με τους πολύχρωμους Ganesha και την Lady Gaga του Alejandro έως την περσινή «εκκλησιαστική» συλλογή των Dolce & Gabbana, η σχέση της μόδας με τη θρησκεία καλά κρατεί. Η λέξη-κλειδί, όμως, δεν είναι «πίστη», αλλά «ανατροπή». Εικόνες, σχήματα και παραστάσεις καταγεγραμμένες ως ιερές στο συλλογικό υποσυνείδητο, τώρα παρουσιάζονται αλλιώς, γίνονται fashion items και αφορμή για αμφισβήτηση, πρόκληση, επανάσταση. Στα χέρια (και στο λαιμό, στα αυτιά) των πιστών της μόδας, τα φυλαχτά και τα θρησκευτικά σύμβολα δεν μοιάζουν πια με αντικείμενα για προληπτικούς, αλλά με τα πιο λαχταριστά φετίχ, που από το μόνο που προφυλάσσουν είναι από την κακογουστιά και το βαρετό στιλ.
Βάλε σταυρό
Το πιο πολυφορεμένο θρησκευτικό σύμβολο είναι φυσικά ο σταυρός, αυτό το ακαριαία αναγνωρίσιμο σχήμα, ένα τόσο δα αντικείμενο φορτισμένο με ολόκληρο το χριστιανικό δόγμα. Και συμβαίνει το εξής καταπληκτικό όσον αφορά στη δημοφιλία του σταυρού: μπορεί να συναντήσεις στο μετρό μια κυρία που φορά στο λαιμό της ένα σταυρουδάκι για προστασία και ακριβώς δίπλα της μια δεσποινίδα με έναν τεράστιο, μαύρο, κρεμαστό goth σταυρό, η οποία τον φορά απλά επειδή είναι statement ή –ακόμη απλούστερα – επειδή της άρεσε στη βιτρίνα. Ευχαριστούμε Madonna, ευχαριστούμε 80’s για την κληρονομιά που μας αφήσατε – αυτή, δηλαδή, που θέλει το σταυρό να φοριέται έτσι, μόνος του, επειδή είναι ωραίος, βγάζοντας και λίγο κοροϊδευτικά τη γλώσσα απέναντι σε μια μάλλον υποκριτική λογική, που θέλει τα σύμβολα να συμπυκνώνουν την ουσία.
Πολυθεϊσμός
Ο σταυρός, όμως, δεν είναι το μόνο «ιερό» αξεσουάρ στις μπιζουτιέρες των accessories aficionados. Ισχυρή παρουσία έχουν ανέκαθεν και τα ροζάρια – ή, τελοσπάντων, τα μακριά κολιέ με χάντρες που θυμίζουν τα καθολικά ροζάρια -, διαχρονικό συμπληρωματικό κόσμημα για παντός καιρού bohemian looks.
Για ακόμα πιο ζωηρό, ethnic αποτέλεσμα επιστρατεύονται σύμβολα από άλλες θρησκείες, όπως το -εξαιρετικά διαδεδομένο φυλαχτό στην εβραϊκή και ισλαμική παράδοση- Χέρι της Φατιμά (το ξέρεις και ως Hamsa), αλλά και σκαλιστές απεικονίσεις του Βούδα σε κολιέ, σκουλαρίκια, βραχιόλια.
Φτου, μη σε ματιάσω!
Στην Ελλάδα, βέβαια, περισσότερο κι από το σταυρό ή από οποιοδήποτε σύμβολο, αγαπάμε να φοράμε μάτια, ματάκια ή ματόχαντρα (όπως θες πες το). Το Μάτι, συνδεδεμένο με την λαϊκή παράδοση περί βασκανίας (που θα έχεις σίγουρα ακούσει από γιαγιάδες να σου λένε απολογητικά «μα, παιδί μου, την δέχεται και η εκκλησία») αλλά και με το ελληνικό φολκλόρ, προσφέρει απεριόριστες δυνατότητες, ώστε να φαίνεται, κατά περίπτωση, παραδοσιακό, μοντέρνο, παλιακό, φρέσκο, νοσταλγικό, cool, νεανικό και όποιο άλλο ύφος θέλει να του προσδώσει ο δημιουργός του αλλά και εμείς που τελικά θα το φορέσουμε με καμάρι. Και ποιος ξέρει; Ίσως όντως να προστατεύει από την αρνητική ενέργεια. Ή ίσως τελικά όλες αυτές οι λεπτομέρειες να μας φτιάχνουν τόσο πολύ τη διάθεση, που κανείς να μην μπορεί να μας τη χαλάσει.
